Τρίτη 24 Απριλίου 2012

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΦΩΚΑΙΑΣ (Αττικής)


Η ιστορία της Παλαιάς Φώκαιας Αττικής, ξεκινά από την αρχαία Φώκαια που ήταν μια ιωνική πόλη χτισμένη σε μια μικρή χερσόνησο ΒΔ της Σμύρνης Μικράς Ασίας.
Οι αρχαίοι συγγραφείς παραδίδουν ότι η Φώκαια, η βορειότερη από τις 12 ιωνικές πόλεις, ιδρύθηκε από αποίκους της Φωκίδας.
Πιθανόν η πόλη να πήρε το όνομά της και από το σχήμα των παρακείμενων νησιών που μοιάζουν με φώκιες (φώκαι).
Η αποικιακή δραστηριότητα της Φώκαιας ξεκινάει ήδη από τα μέσα του 7ου αι. π.Χ. με την ίδρυση της Λαμψάκου στις ακτές του Ελλησπόντου και της Αμισού στον Εύξεινο Πόντο.
 Ήδη όμως πριν από το τέλος του 7ου αι. π.Χ. οι Φωκαείς στράφηκαν αποκλειστικά στην εκμετάλλευση της εμπορικής επικοινωνίας με την απώτατη Δύση.
Τολμηρότατοι θαλασσοπόροι οι Φωκαείς, υπήρξαν κατά τη μαρτυρία του Ηροδότου οι πρώτοι Έλληνες που επιχείρησαν μακρινά ταξίδια στην Αδριατική, στο Τυρρηνικό πέλαγος και στο Βαλεαρικό, φθάνοντας ως την Ταρτησσό της Ιβηρικής Χερσονήσου.
 Χρησιμοποιώντας για τα ταξίδια τους τις ταχύτατες πεντηκοντόρους αντί για τα γνωστά στρογγυλά πλοία των Φοινίκων, ίδρυσαν αποικίες κατά μήκος των ακτών της δυτικής Μεσογείου που σκοπό είχαν τη διασφάλιση των εμπορικών συναλλαγών τους με μακρινούς προορισμούς στη Δύση.
Ήδη γύρω στο 600 π.Χ. οι Φωκαείς ίδρυσαν τη Μασσαλία κοντά στην εκβολή του Ροδανού ποταμού, για να εξασφαλίσουν μία βάση για το εμπόριο με την Ισπανία.
Λόγω της θέσης της, στο τέλος μίας σημαντικής εμπορικής αρτηρίας κατά μήκος του ποταμού Ροδανού, η Μασσαλία αναπτύχθηκε πολύ γρήγορα σε μία από τις μεγαλύτερες ελληνικές αποικίες της Δύσης.
Η οικονομική ευρωστία της Φώκαιας δεν οφειλόταν μόνο στη ναυτική της δύναμη αλλά και στο γεγονός ότι ήταν διαμετακομιστικός σταθμός των προϊόντων της ενδοχώρας της Μικράς Ασίας. Ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην οικονομία της διαδραμάτισε το νομισματοκοπείο της.


Τώρα, όσον αφορά στην νεότερη Ιστορία, τo 1914 οι κάτοικοι της Φώκαιας, πιεσμένοι από το ολοένα και εξαπλούμενο κίνημα των Νεότουρκων εγκατέλειψαν την πόλη τους.
Επέστρεψαν πάλι το 1919,  οι σχέσεις όμως των δύο κοινοτήτων, είχαν ήδη περάσει σε μια φάση ιδιαίτερα δύσκολη και προβληματική. Η τύχη των Ελλήνων της Φώκαιας, ακολούθησε τη μοίρα ολόκληρου του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας, που κρίθηκε ορι­στικά και δραματικά με την τελευταία φάση των πολεμικών επιχειρήσεων, τον Αύγουστο του 1922.
Έτσι, κατά την ανταλλαγή των πληθυσμών ένα μεγάλο κομμάτι των Φωκιανών προσφύγων εγκαταστάθηκε  το 1923-24 στην περιοχή της Αναβύσσου.
Η ύπαρξη αλυκών ήταν ένας από τους λόγους που τους «τράβηξε» η περιοχή, διότι και στη Φώκαια της Μ.Ασίας υπήρχαν αλυκές και οι Φωκιανοί θεωρούντο έμπειροι «αλατοπήκτες».
 Οι οικογένειες των Φωκιανών μαζί με τους γηγενείς Σαρακατσάνους δούλεψαν σκληρά και κατάφεραν να φτιάξουν τη νέα τους πατρίδα. 

 
Ο ξεριζωμός των Φωκιανών και η εγκατάστασή τους στην εν λόγω περιοχή, έγινε αφορμή για να γραφτεί ένα απο τα σημαντικότερα μυθιστορήματα του περασμένου αιώνα. Η "Γαλήνη" του Ηλία Βενέζη που εκδόθηκε το 1939, βραβεύτηκε απο την Ακαδημία Αθηνών, βρήκε μεγάλη ανταπόκριση απο το αναγνωστικό κοινό και αποτελεί  σημείο αναφοράς για τους απανταχού Φωκιανούς.
Ο Ηλίας Βενέζης ερχόταν συχνά στην Παλαιά Φώκαια της Αττικής, γνώρισε απο κοντά τους Φωκιανούς πρόσφυγες και άντλησε πολλές πληροφορίες από τις αφηγήσεις τους.  Στο βιβλίο, που αξίζει να το διαβάσετε, βασίστηκε και η επιτυχημένη τηλεοπτική σειρά, αν θυμάστε, της ελληνικής ασπρόμαυρης τηλεόρασης (Γιώργος Φούντας, Μπέτυ Αρβανίτη κ.ά....)


Τώρα, όσον αφορά την ονομασία της περιοχής σε «Παλαιά Φώκαια» έμαθα τα εξής....Γύρω στο 1250 μ.χ. μία μερίδα κατοίκων της Φώκαιας της Μ.Ασίας μετοίκησε σε μία βορειότερη περιοχή που ονομάστηκε «Νέα Φώκαια». Όταν λοιπόν οι Φωκιανοί που προήρχοντο από την παλαιά πόλη εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της Αναβύσσου απαίτησαν η πόλη τους να ονομαστεί «Παλαιά Φώκαια» εις ανάμνηση της πόλης από την οποία προήρχοντο.
 Πιστεύω ότι η «Νέα Φώκαια» που είναι επίσης προσφυγούπολη στην περιοχή της Χαλκιδικής φιλοξενεί τους πρόσφυγες της Νέας Φώκαιας Μ.Ασίας.
 Στην εξέλιξη των εποχών κι άλλοι άνθρωποι βρέθηκαν στην Παλαιά Φώκαια, απέκτησαν γη και έχτισαν σπίτια. Αγάπησαν τον τόπο συμβάλοντας και αυτοί με τη σειρά τους στην ανάπτυξη της περιοχής. Ανάμεσα σ’ αυτούς και η οικογένειά μου.
Εμείς, συγκεκριμένα, διατηρούμε στην περιοχή εξοχικό σπίτι, σχεδόν 30 χρόνια, τη θεωρούμε κάτι σαν ιδιαίτερη πατρίδα μας, έχουμε περάσει πολλά όμορφα καλοκαίρια και γιορτές και σας βεβαιώνω ότι πρόκειται για μια  ΠΟΛΥ ΟΜΟΡΦΗ ΠΟΛΗ......οι φωτογραφίες το αποδεικνύουν.....


Τέλος, οφείλω να προσθέσω ότι τα ιστορικά στοιχεία και κάποιες από τις φωτό, τα άντλησα από τις πληροφορίες της Βικιπαίδεια και από το site της πρώην Κοινότητας Παλαιάς Φωκαίας (ο κ.Καλλικράτης μας μετονόμασε σε Δήμο Σαρωνικού και μας μετακόμισε στα Καλύβια Αττικής.....)
Άντε....κάτι μάθατε και σήμερα για το "χωριό" μας....

Φιλιά και χαιρετίσματα.....

19 σχόλια:

  1. Λατρεμένη Παλαιά Φώκαια !!!
    Τώρα εγώ τί να πώ που συνδυάζω και την Μασσαλία στην καταγωγή μου?
    Να είμαι αναντάμ παπαντάμ Φωκαϊς ????
    Πολύ την χάρηκα την ανάρτησή σου Ελένη μου !
    Φιλάκια πολλά !!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Kανονικά εσύ έπρεπε να κάνεις την ανάρτηση....που τα συνδυάζεις όλα....Σμύρνη...Προβηγκία....Παλ.Φώκαια. Αλλά δεν το σκεφτήκαμε....Φιλιά πολλά....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Α, κυρία μου, πολύ ωραία και ..εκπαιδευτική ανάρτηση! Πραγματικά το χάρηκα! Οπως και το ότι σε βρήκα! Ας είναι καλά η Marie-Anne! Φιλια!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Γεια σου βρε Πέπη...κι εγώ χάρηκα για την επίσκεψη....και για όσα φανταστικά είδα στο μπλογκόσπιτό σου.....Καλέεεεε.....τί είσαι συ ????? ...θα τα ξαναπούμε....φιλιά πολλά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Έχω διαβάσει τη "Γαλήνη" πριν πολλά χρόνια, αλλά το θυμάμαι, το είχα λατρέψει αυτό το βιβλίο.... Το ιστορικό "χωριό" σας είναι πράγματι πολύ όμορφο, το έχω επισκεφτεί. Ευχαριστούμε για τη μόρφωση που μας μετέδωσες!!!
    Φιλιά, Ελένη....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Πραγματικά πολύ όμορφη περιοχή, είσαστε τυχεροί που έχετε το εξοχικό σας εκεί, να είστε καλά να το απολαμβάνετε πάντα. Ευχαριστούμε και για το ιστορικό, φιλιά

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Αυτές τις μέρες στη ΤΟΥΡΚΊΑ θαύμασα τους ξεναγούς που μας εξηγούσαν τα πάντα.Ξέρεις στην Ιστορία είχα 20..ήμουν ανάμεσασ την Αρχαιολογία και τη Σχολή Καλών Τεχνών..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Πολύ μου άρεσε η ανάρτησή σου Ελένη μου.
    Περιμένω και άλλες ,θα κανω μια αναδημοσίευση να μου το επιτρέπεις φυσικα.
    Φιλιά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Φιλία και Αννέττα...να είστε καλά...ευχαριστώ. Φιλιά πολλά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Αχ βρε Αχτίδα....κι εγώ αρχαιολόγος ήθελα να γίνω...αλλά δεν μ'αφήσανε. Φιλιά πολλά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Τάνια, σ' ευχαριστώ πολύ. Και βέβαια μπορείς να κάνεις αναδημοσίευση. Κι εγώ απ'αλλού τα βρήκα, όπως αναφέρω στον επίλογο. Φιλιά πολλά....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Γνωρίζοντας πολύ καλά την Νέα Φώκαια Χαλκιδικής, αλλά και τον Νέο Μαρμαρά, συμφωνώ για την δημιουργία αυτών των οικισμών από πρόσφυγες των αρχικών (παλαιών) τοποθεσιών. Αυτό που πρέπει να μάθετε όλοι είναι ότι όταν κατέφτασαν οι πρόσφυγες στη Χαλκιδική κατοίκησαν σε μέρη που οι ντόπιοι είχαν ανεκμετάλλευτα, άγονα, παραλίες με βράχια κλπ. Με τη δουλειά τους και την αξιοσύνη τους κατάφεραν να αναδείξουν τα μέρη τους, να ανεβάσουν την αξία της περιοχής και να τους ζηλεύουν γι' αυτό.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Ναι Niatta μου....έχεις δίκιο, οι περισσότεροι πρόφυγες ήταν άνθρωποι της προόδου και δούλεψαν σκληρά για να ξαναβρούν τους χαμένους ρυθμούς της ζωής τους....να είσαι καλά....πολλά φιλιά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Ελενη μου να είσαι πάντα καλά να μας ενημερώνεις και ΚΑΛΟ ΜΗΝΑΑΑΑΑΑΑΑΑ!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Ελένη μου, πέρασα στα γρήγορα να σου ευχηθώ Καλή Πρωτομαγιά και Καλό Μήνα !!!!! Θα τα πούμε σύντομα !! Φιλάκια!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Χαρά, ευχαριστώ πολύ να είσαι καλά....καλό μήνα και σε σένα. Φιλιά πολλά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Μαριάννα μου καλό μήνα και σίγουρα θα τα πούμε σύντομα....Φιλιά πολλά....(έπαθα πλάκα με την αψίδα από τριαντάφυλλα....)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Πολύ ωραία η Παλαιά Φώκαια ...βέβαια εχω να πάω πρό Μαριας Χριστίνας τότε που ''ανέμελα''γυρνάγαμε απο καφετέρια σε ταβερνάκια ,μπάνιο και τσάρκες...ήταν καταπληκτικά!
    μπράβο ειναι υπέροχο που μένεις εκεί !!!ευχαριστώ για οσα διάβασα που μπορω να πω ..πολλά δεν τα ήξερα..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. Είμαι από τη Νέα Φώκαια Χαλκιδικής και μου άρεσε πολύ η ανάρτηση σου

    ΑπάντησηΔιαγραφή